Na 9 jaar mijn ITX-systeem (4770K, R9 290) vervangen door een NZXT H7 Elite (13700/RTX4080). Onderstaand een buildlog met mijn ervaringen.
Onderdelen
De build bestaat uit onderstaande onderdelen:
Categorie | Fabrikant | Winkel |
---|---|---|
Behuizing | NZXT H7 Elite Zwart | NZXT H7 Elite Zwart |
Processor | Intel Core i7-13700 | Intel Core i7-13700 |
Moederborden | MSI B760 Tomahawk Wifi DDR5 | MSI B760 Tomahawk Wifi DDR5 |
Videokaarten | PNY GeForce RTX 4080 16GB XLR8 Gaming VERTO EPIC-X | PNY GeForce RTX 4080 16GB XLR8 Gaming VERTO EPIC-X |
Waterkoeling | NZXT Kraken 280 | NZXT Kraken 280 |
Geheugen | G.Skill Ripjaws S5 DDR5-5600 CL28-34-34-89 | G.Skill Ripjaws S5 DDR5-5600 CL28-34-34-89 |
Voedingen | MSI MPG A850G PCIE5 | MSI MPG A850G PCIE5 |
Solid state drives | Kingston KC3000 2TB | Kingston KC3000 2TB |
Harde Schijf | WD Gold 10TB | WD Gold 10TB |
PS: De WD Gold is een meegekomen uit de oude PC.
Behuizing NZXT H7 Elite
Nog afgezien van de drie kleuren zijn er vier uitvoeringen van de NZXT H7:
Gekozen voor de Elite uitvoering met drie 14cm PWM fans die, indien niet vol belast, het stilste zal zijn door het dichte front.
Unboxing
De NZXT behuizing is keurig verpakt in een plastic hoes die en vervolgens geklemd zit tussen twee grote piepschuim beschermingsstukken. De doos is van milieuvriendelijk karton, waar een afbeelding op staat, het type (H7 Elite) en de kleur (Black).
Meegeleverd worden een:
De panels zijn niet geschroefd en het verwijderen vergt handigheid. Verwijder eerst het metalen bovenpaneel en het filter. Aan de achterkant zit bovenaan een greep om aan het glaspaneel te trekken, maar het gaat zwaar en voelt niet goed. Via de bovenzijde kun je de bovenste rand van het glazen zijpaneel voorzichtig los drukken. Daarna kun je het paneel optillen, want aan de onderkant zitten geen drukknoppen, maar alleen knoppen om het paneel op zijn plaats te houden.
Moederbord
Het MSI B760 Tomahawk wifi moederbord is een compleet uitgerust moederbord voor een aantrekkelijke prijs. Dit mede dankzij de cashback actie van € 20,-. Enkele highlights:
Meegeleverd worden een:
De quick installation guide begint met een uitleg voor installatie van een AMD AM5 cpu, zucht. Daarna installatie van een Intel 17xx en 18xx cpu (hoera) en tenslotte AMD TR4/xWRX8/SP3 cpu’s. Onbegrijpelijk dat er bij deze volumes geen dedicated A3 velletje gedrukt kan worden voor alleen de relevante LGA 1700 installatie, dat is tenslotte de enigste socket waarvoor het moederbord geschikt is.
CPU
De Intel i7-13700 beschikt over 8 performance cores met hyperthreading en 8 efficiency cores. Totaal dus 16 cores en 24 threads. Het prijsverschil met een 13700K is ongeveer € 40,- maar de echte besparing zit op het veel goedkopere B760 moederbord ten opzichte van een Z790 moederbord.
Omdat dit een niet overklokbare cpu is wordt er ook een Intel cpu-koeler meegeleverd. Die ziet er flink groter uit dan wat ik tot nu toe van Intel gewend was, maar dat is met een TDP van 219W ook hard nodig. Thermalpaste is al aangebracht op de cpu-koeler en wordt vreemd genoeg niet beschermt door een plastic folie.
Let bij de montage van de cpu op het driehoekje in de hoek van de cpu en hetzelfde driehoekje op de bovenzijde van de metalen klem. Ook zijn er twee kleine uitsparingen die aan de onder en bovenzijde zijn aangebracht, waardoor de cpu maar op één manier kan worden bevestigd. Verwijder ook het zwarte plastic afdekkapje.
Geheugen
Het G.Skill geheugen is van SK Hynix en staat bij MSI op de Qualified Vendor List (QVL) voor dit moederbord. Ook G.Skill vermeld op haar website compatibiliteit met MSI B760 moederborden.
Geheugen moet geplaatst worden in de Dimm A2 en B2 geheugensloten. Dit staat zelfs op het moederbord bedrukt, links naast de geheugensloten “First”. Bij de eerste keer opstarten draait het geheugen op 4800Mhz en wordt automatisch de bios geopend. Daar kan direct het XMP_1 profiel worden gekozen, waarna het geheugen na opnieuw opstarten draait op 5600Mhz met een CAS latency van 28, wat een snelle toegangstijd geeft van 10,0ns. Daar staat wel een iets verhoogd voltage van 1,35V tegenover.
M.2 SSD
De Kingston is een snelle PCIe4.0 x4 SSD en wordt gemonteerd in het 1e en snelste M2 slot, herkenbaar aan de “01.” aanduiding op de heatsink. Het plastic haakje aan het schroefje om de SSD vast te zetten moet helpen om de SSD goed te monteren. Daarna kan de plastic strip van de thermalpasta verwijdert worden die aan de onderzijde van de heatsink zit, waarna de heatsink weer met twee schroefjes vastgezet kan worden.
AIO-koeler
Er worden brackets meegeleverd voor AMD en Intel. Bij het Intel bracket zijn de schroefjes verschuifbaar, zodat de bracket geschikt is voor zowel LGA1200 als LGA1700 sockets. Omdat voor LGA1700 hogere afstandsschroefjes gebruikt moeten worden, worden deze in een apart zakje meegeleverd. De LGA1700 afstandsschroefjes zijn herkenbaar van de iets kortere LGA1200, doordat er halverwege rondom een inkeping is gemaakt.
NZXT biedt 6 jaar garantie op de Kraken 280. Er is ook een RGB uitvoering leverbaar.
Moederbord montage
Nu de cpu, het geheugen, de SSD en de LGA1700 bracket gemonteerd zijn kan het moederbord in de behuizing worden geschroefd. Voor ATX-moederborden worden 9 stand-offs gebruikt. Die zijn allen reeds gemonteerd. Slechts 8 daarvan worden gebruikt om het moederbord vast te schroeven. De middelste is een soort centrerings standoff, zodat je weet dat je moederbord goed gepositioneerd is. Dat laatste is eigenlijk wel jammer, want zeker met het gewicht van de huidige videokaarten had ik daar liever een geschroefde stand-off gehad. Ik durfde de centrerings standoff ook niet te vervangen door de meegeleverde reserve standoff, omdat ik niet kon zien of de centrerings standoff ook een schroefdraad had. Bij de reserve standoff wordt ook een “Wrench” schroef meegeleverd om standoffs los te kunnen schroeven.
Als voorbereidende stap ook alvast de HDD-kooi losgeschroefd. Deze zit zo strak vastgeschroefd dat hij niet handmatig los geschroefd kan worden. Vanaf de bovenkant van de voedings-kooi kun je er met een schroevendraaier wel bijkomen. Vervolgens moet de HDD-kooi zijwaards worden geschoven om uit te kunnen nemen.
Montage bekabeling behuizing
De brede metalen cable bar die de bekabeling vanaf de voorzijde aan het zicht onttrekt kan verwijderd worden door aan de achterzijde twee schroeven te verwijderen en blijkbaar ook een schroef achter de NZXT fan controller. Dat laatste heb ik niet gedaan, omdat er inmiddels voldoende ruimte was.
PS: de drie frontfans worden door gelust naar elkaar, waardoor er geen fan-splitter nodig is en maar één fan header.
Montage radiator
De slangen aan de radiator zijn erg lang, waardoor je de radiator moet monteren met de koppelingen aan de voorzijde. Persoonlijk had ik de koppelingen liever aan de achterzijde gehad, waardoor de slangen niet voor de memory modules langs lopen. De pomp kan 90 graden gedraaid worden gemonteerd. In de NZXT Cam software kan het display hier op worden aangepast.
Voor montage van de fans worden 16 schroeven met ringetjes meegeleverd, waardoor je ook dubbele fans zou kunnen gebruiken aan de boven- en onderzijde van de radiator. Voor montage van de radiator worden 8 korte schroefjes met ringetjes meegeleverd.
Voordat ik de radiator heb vastgeschroefd heb ik alvast de dubbele 8-pins cpu-kabels aangesloten op het moederbord.
Montage pomp
Voor de pomp moet onderstaande bekabeling worden aangesloten:
Om de kabels netjes weggewerkt te krijgen is het mooiste om de koppeling van de slangen op de 6-uurs positie te houden. Zo heb ik de pomp ook bevestigd. De schroeven moeten kruislings worden vastgedraaid om de krachten zo evenredig mogelijk te verdelen.
Hoewel de montage goed te doen is zijn met name de gebruikte Intel afstandsbusjes waardeloos. Je wilt het montagebracket ermee vast aan het moederbord schroeven, maar de schroefdraad is daarvoor te lang. Daardoor komt er volgens mij onnodig spanning op de montage. Ik heb dus ook de hoogte van alle 4 montage schroeven gecontroleerd om te voorkomen dat de één strakker is aangedraaid dan de ander. Ik heb niet kunnen controleren of het issue met de kortere LGA1200 afstandsbusjes ook bestaat.
Voeding
De voeding heeft achterop een knop om de ‘zero fan’ modus in te schakelen, waardoor bij een belasting tot 40% de fan wordt uitgeschakeld. De voeding is verpakt in een plastic zak die weer is geplaatst in foam schuimstukken. De kabels worden meegeleverd in een apart zwart tasje. De kabels naar de videokaart zijn gesleeved. Zowel een 16-pins PCIe5 naar PCIe5 kabel wordt meegeleverd als een PCIe5 naar dubbel 8-pins.
Naast de EU-conformiteitsverklaring is een waarschuwingsbriefje bijgevoegd om de 600W 16-pins PCIe kabel toch vooral goed aan te sluiten: “Fully inserted”.
De 24-pins voedingskabel was aan de voedingszijde onhandig bedraad. De draden moesten iets verder van elkaar los gehaald worden om de stekkers van positie te kunnen wisselen en aansluiten.
NZXT heeft wel een rubberen strip aangebracht, waarop de voeding trillingsvrij wordt gemonteerd. Een zelfde strip had ik ook graag gezien in de HDD-kooi in plaats van de metalen rail.
Videokaart
De PNY RTX4080 heeft een TDP van 320W en zijn formaat geeft al aan dat er een gigantische koeler op zit. De afmetingen zijn: 332(L) x 137(B) x 71(H) mm. De grote koeler biedt de mogelijkheid voor goede koeling en PNY is fabrikant van Quadro kaarten en zou dus ook goede compatibiliteit moeten kunnen leveren voor productiviteit software.
Meegeleverd worden een voorloopkabel voor een 16-pins PCIE5 kabel naar 3x een 8-pins PEG-kabel en een support beugel. De supportbeugel zou volgens de handleiding gemonteerd moet worden op de standoff mid-onder en mid-mid. Echter de mid-mid standoff heeft geen schroefdraad en kan dus niet worden gebruikt. Mede vanwege de lengte van de kaart heb ik gekozen om de standoff rechts-onder en rechts-midden te gebruiken. Dat heeft ook als voordeel dat je beugel niet de heatsink van de M.2 sloten blokkeert, maar over de Sata-aansluitingen loopt. Het loshalen van sata-kabeltjes is dan wel een uitdaging.
Vergeet tenslotte niet om de Nvidia drivers te installeren.
Montage HDD's
Er kunnen twee HDD's in de HDD-kooi worden gemonteerd. MSI levert 10 schroefjes om de HDD's vast te schroeven, dat was precies genoeg. De oudere WD Green heeft 6 schroefgaten en de nieuwere WD Gold nog maar 4. De HDD-kooi kan op twee posities worden bevestigd. Ik heb ervoor gekozen om de kooi iets verder naar voren vast te schroeven, zodat je meer ruimte hebt om kabels weg te werken en ook beter bij het schroefje van de kooi kunt komen. PS: de kooi moet opzij worden geschoven om vast te zetten, waarna het schroefje de kooi op zijn plek houdt.
De bij het MSI moederbord meegeleverde sata-kabel heeft een rechte en haakse aansluiting. Aan de moederbord zijde passen alleen rechte aansluitingen. De haakse aansluiting past alleen in de bovenste van de twee HDD’s.
NZXT Cam software
De NZXT cam is eenvoudig in gebruik. Zowel de frontfans die aangesloten zijn op de NZXT Cam controller als de AIO Kraken zijn beide via een interne USB2.0 aangesloten en kunnen beide met de NZXT cam software worden aangestuurd. Van zowel de pomp als de fans kan de verlichting en de koeling gedetailleerd worden ingesteld. Zie onderstaande schermprint:
De H7 Elite heeft aan de achterzijde ook nog een 14cm 3-pins fan die niet via de NZXT software ingesteld kan worden. In de bios heb ik het voltage van deze fan verlaagd van 7,2V naar 5V om de fan stiller te maken. Dat had ongetwijfeld ook met MSI Center gekund, maar na het voor de tweede keer opstarten van MSI Center moest er een update worden uitgevoerd die allemaal DLL conflicten gaf. Voor nu de MSI Center software dus maar verwijderd.
Eindresultaat
Conclusie NZXT H7 Elite
De NZXT H7 Elite is een strak gelijnde, tijdloos uitgevoerde behuizing afgewerkt in een mat zwarte lak. Alles voelt heel degelijk aan en ik ben nergens scherpe randen tegen gekomen. Het inbouwen van een systeem gaat gemakkelijk. Alle doorvoeropeningen voor kabels zitten op de juiste plek en mogelijkheden om kabels weg te werken zijn uitstekend. Vrijwel elk systeem kun je er inbouwen, tenzij je op zoek bent naar een 5,25”externe bay of drie of meer 3,5” HDD’s wilt inbouwen. De 4x 14cm fans, waarvan 3x RGB PWM fans, een RGB fancontroller en een USB Type-C aansluiting maken dit wel een wat duurdere behuizing. De prijs is redelijk marktconform. Vergelijkbare alternatieven zijn bijvoorbeeld de Lian Li Lancool III en de Phanteks G500A.
Pluspunten | Minpunten |
---|---|
Stevige behuizing | HDD-kooi niet Elite waardig |
Goed gespoten, mat zwart is niet vlekkerig | Glazen panelen verdienen regelmatig een poetsdoekje |
Redelijk compact voor wat je er in kwijt kunt | De rear fan had ook een PWM fan moeten zijn |
Cable bar is fraai en nuttig | Cable bar is lasting in zijn geheel te verwijderen |
Twee brede kabelgoten met velco straps. Sowieso was het wegwerken van kabels eenvoudig. | |
standaard met 4x 14cm fans | |
NZXT Cam software eenvoudig en goed |
Update benchmarkcijfers
Intel i7-13700 Cinebench 2023
Cinebench R23 Singlecore: 1.999 punten:
Maximum CPU temperatuur: 34C, bij een kamertemperatuur van 23C
PS: Videokaart wordt niet gebruikt, temperatuur blijft ongewijzigd 28C.
De vergelijking die Maxon maakt betreft oudere cpu's. Interessanter is de vergelijking met een 13700K. Tweakers meet op hun testsysteem een singlecore prestatie van 21.101 punten voor een 13700K, een verschil van 5%.
Cinebench R23 Multicore: 29.331 punten:
Maximum CPU temperatuur: 81C, bij een kamertemperatuur van 23C
PS: Vanaf 80C draaien fans en pump pas op volledige snelheid.
De vergelijking met een AMD Threadripper 2990WX 32core/64threads is wel aardig. Die scoort multicore slechts 700 punten beter en laat goed zien hoe hard het momenteel gaat in cpu land. Tweakers meet voor een 13700K een multicore score van 30.944 punten en dat is opnieuw ongeveer 5% sneller.
Intel i7-13700 Cinebench 2024
CPU score: Multicore 1.586; Singlecore 117 punten.
GPU score: 27.487. Dat laatste is een flinke sprong die Nvidia maakt. Een RTX 2070 Super blijft steken op 6.306 punten.
Kingston KC3000 AS SSD
De Kingston KC3000 2Tb is de systeemschijf en de benchmark is gedraaid bij een vulling van 5%.
Opvallend zijn de uitzonderlijk snelle schrijf snelheden.
Is wel een hele mooie building geworden moet ik zeggen. Weer voor de komende 10 jaar?
Mooie build en buildlog !
Volstaat die boxed cooler ?
Mooie build en buildlog !
Volstaat die boxed cooler ?
Daar ga ik niet vanuit, daarom een AIO Kraken 280 gemonteerd. Ik moet nog wat testen draaien, dan zal ik ook de temperaturen meten.
Is wel een hele mooie building geworden moet ik zeggen. Weer voor de komende 10 jaar?
Hij moet de 9 jaar van mijn oude build wel kunnen evenaren en onderdelen zijn in ieder geval een stuk makkelijker te vervangen als bij mijn oude ITX-systeem.
De review is bijgewerkt met de benchmarkcijfers van Cinebench R23 (single- en multicore) en AS SSD.